Đặt sản Cà Mau

Ðặc sản Cà Mau

Món ăn là biểu hiện văn hoá một xứ sở. Món ăn ở Cà Mau mang đậm dấu ấn của vùng đất hoang sơ, trù phú. Sự chế biến thường ít cầu kỳ, ít pha chế tinh vi, nhưng bản thân chất liệu quyết định không phải bất cứ nơi nào cũng có thể tìm được dễ dàng. Ba khía muối Rừng ngập mặn ở Cà Mau, nơi nào cũng có ba khía, nhưng nổi tiếng xưa nay vẫn là ba khía Rạch Quốc. Ðong đếm hoặc cân tùy theo phương thức mua bán từng lúc. Hoặc một tô, hoặc vài chục, hoặc một cân, nửa ký...giá cả chẳng gì làm đắt.
Trước khi ăn, ba khía được ngâm với nước cơm rồi đổ bỏ phần nước này, sau đó xé làm hai, làm tư, rồi làm tám. Giã ít tỏi, vài khúc ớt, đổ vào nửa muỗng đường cát, cắt khoảng ba trái tranh. Chanh được nặn vào tỏi, ớt và đường, hớt bỏ hột, quậy cho tan đều, rưới lên ba khía. Giấc trưa, đói bụng chẳng còn món nào ngon hơn ba khía với cơm nguội. Nhưng hãy từ từ, đừng quên cách ăn tuyệt diệu sau đây: lấy vỏ ba khía (thường là chứa nhiều gạch, vàng tươi, thơm lựng) rồi dùng đũa lùa cơm vào đầy vỏ, trộn đều cho hết gạch rồi trút ra chén. Một chén cơm trộn chừng ba vỏ ba khía là vừa.
Chưa hết, trong các ngoe ba khía đều chứa một bắp thịt nhỏ (như đùi ếch). Nhai dập cả ngoe cũng được, nhưng không ngon. Hãy dùng răng cắn đứt 2 đầu của "đùi thịt" này, sau đó để giữa hai hàm răng hút mạnh, như hút ốc len. Bắp thịt đùi ba khía chạy vào miệng vừa mặn mặn, cay cay, chua chua, ngọt ngọt...thịt ba khía có khác gì thịt cua! Ai đến Cà Mau nhớ ăn một lần ba khía với cơm nguội... nhớ đời! Cá lóc nướng trui Muốn ăn cá lóc nướng trui phải chọn vào tháng chạp chụp đìa (từ tháng 11 đến tháng 2 âm lịch) lúc này cá rất ngon, thân béo tròn lòng cá tràn mỡ. Lựa loại cá nặng từ 400-500 gram, chặt sậy, hoặc tre, trúc xỏ lụi, rồi cắm cá xuống đất, đuôi chỏng lên trời.
Không nướng bằng lửa than mà nướng bằng bổi khô như rơm, sậy, cỏ. Cứ tha hồ cho cá cháy thành than. Khi lửa tàn, cạo sạch lớp vẩy bên ngoài rồi để cá lên tấm lá chuối đã lau sạch, lật cá nằm sấp lấy đũa rọc trên sống lưng từ đầu tới đuôi. Banh ra làm đôi, cá hãy còn bốc khói nghi ngút, với một mùi thơm đặc biệt! Nước mắm phải lựa loại thật ngon, pha thêm ít đường, tỏi ớt và nửa trái chanh. Dùng bánh tráng cuốn với rau sống, dấp cá, rau thơm, rau cần, kèm theo chuối chát, khế, khóm xắt mỏng. Ăn cá lóc mà quên vài chai xị đế, lại rượu Tân Lộc ngâm "Minh Mạng thang" với tắc kè thì thật thiếu điệu nghệ quá chừng! Nhất là khi được ngồi trên bờ đìa, bờ chuối, gió thổi vi vu, nhất là gió chướng còn mang hơi rạ thơm nồng. Lươn úm lá nhàu Người Trung Quốc gọi con lươn là "Sâm đất".
Thật vậy, ăn lươn um với lá nhàu, vừa bổ, vừa mát, vừa ít đau lưng. Loại lươn cỡ 2-3 con một ký, làm sạch. Lót cọng xả đập dập ở đáy xong, xấp thêm ít lớp lá nhàu (rửa sạch) rồi khoanh lươn tròn trong xoong cho gọn, bắc lên bếp. Ðổ nước cốt dừa vào, đun sôi để lửa hơi nhỏ cho lươn mềm. Ðậu phộng rang vàng giã nhỏ, tương tàu vắt bớt nước tán nhỏ, cho cả hai vào nửa chén nước cốt dừa (nước nhất) thêm vào một ít muối, xả, ớt (băm nhỏ), bột ngọt để làm nước chấm .
Khi thấy da lươn bị nứt, lấy đũa bẻ, lươn gãy là vừa ăn, đừng để quá chín. Múc lươn um ra tô, để lá nhàu phía dưới, khoanh lươn gọn trong tô, chế lên vài ba muỗng nước cốt dừa (nước nhất), rải đậu phộng rang giã nhỏ lên trên. Mùi thơm và vị béo của lươn um lá nhàu, thưởng thức một lần, mãi mãi khó quên! Nhớ ăn lúc còn nóng mới ngon.
Nếu để lươn um trong lẩu thì tha hồ thêm lá nhàu, hoặc rau ngổ. Cả hai thứ này đều mát gan bổ thận. Ăn lươn um lá nhàu thì chớ uống bia. Dùng rượu đế Cái Tàu mới thật hấp dẫn khẩu vị! Vọp nướng chấm muối tiêu Món ăn này vừa mang hương vị đặc biệt, vừa mang niềm vui bất tận cho khách tứ phương. Cà Mau bây giờ rất hiếm vọp, vì nó trở thành món ăn quý hiếm. Lựa loại vọp ta, rửa sạch, để ráo nước, sắp vào đĩa. Gia vị gồm muối tiêu chanh thêm bột ngọt, các loại rau cải. Lò than cháy đều, đặt lên bàn, để vỉ nướng lên trên.
Ðặt vọp lên vỉ, có thể nhiều con cùng một lúc. Khi tiệc đến lúc nào hứng thì món vọp nước sẽ làm cho rôm rả hết ý! Lúc vọp há miệng là vừa chín tới, ăn rất ngọt. Ðể lâu sẽ chín quá, khô nước, thịt dai, nhạt nhẽo.
1001 món đặc sản Cà Mau Cá lóc thuộc hèm, rắn bông súng nướng, tôm tái chanh, rùa rang muối, dơi quạ tiềm thuốc bắc, dơi quạ nấu cháo đậu xanh, rắn hổ xé phay... những món ăn đặc sản của người Cà Mau từ thời khẩn hoang cho đến bây giờ có thể kể bằng vài trăm trang sách.